İstanbul’un Karadeniz kıyılarında fırtınalı havalarda tesirini artıran, boğulma olaylarının yüzde 70’ine sebep olarak gösterilen “Rip akıntısı” konusunda ihtar yapıldı.
Batıda Binkılıç’tan doğuda Ağva’ya kadar tüm kıyılarda görülen “Rip akıntısı” yazın sıcaktan bunalan İstanbulluların serinlemek için gittiği Kilyos ve Şile’de de tesirini gösteriyor.
Günübirlik tatil için en çok tercih edilen Karadeniz plajlarında denize girenler bu tehlikeyle karşı karşıya kalabiliyor.
Sahillerdeki ihtar levhalarında “Karadeniz’in cilvesi” olarak nitelendirilen akıntı, deniz taban yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) biçiminde olduğu bölgelerde sıklıkla görülüyor.
“YÜZÜCÜLER BİLE KARŞI KOYAMAZ”
Boğulma olayları açığa yanlışsız çekildiğini fark eden insanların, dehşet ve panikle çırpınması, kıyıya dönmeye çabalamaları ve yorgun düşerek kendilerini su üzerinde tutamamaları sonucu meydana geliyor.
Profesyonel yüzücülerin bile karşı koyamayacağı güçteki akıntıya karşı vatandaşların dikkatli olmalarını isteyen uzmanlar akıntıya kapılma durumunda kıyıya paralel yüzülmesi gerektiğini belirtiyor.
BOĞULMA OLAYLARININ YÜZDE 70’İ
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Beji, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çeken akıntının olağanda okyanuslarda görüldüğünü söyledi.
Türkiye’de Karadeniz kıyılarında rastlanılan bu akıntının insanları tabana değil açığa çektiğini belirten Beji, çok tehlikeli olan bu tıp akıntıların İstanbul’un Karadeniz kıyılarında tesirli olduğunu lisana getirdi.
Prof. Dr. Beji, çeken akıntının boğulma hadiselerine sebebiyet verdiğine dikkati çekerek, “Jandarmadan aldığımız kayıtlara nazaran, İstanbul’un Karadeniz kıyılarında olan denizde boğulma olaylarının yaklaşık yüzde 70’i bu çeken akıntılar sebebiyle oluyor. O nedenle nitekim tehlikesi büyük. Bütün boğulmaların yüzde 70’ine sebep olduğu için çok dikkat edilmesi gerekiyor.” dedi.
Çeken akıntının kimi durumlarda tespit edilebileceğini anlatan Beji, açık denize hakikat yönelmiş akıntıların tabandaki kumları da kaldırdığını söyledi.
Prof. Dr. Beji, “Özellikle o bölge biraz çamurluysa ve bu çok besbelli bir formda açığa gerçek giden, akarsu üzere bulanık akan bir su üzere gördüğümüzde burada katiyetle bir çeken akıntı vardır diyebiliriz. Karadeniz kıyılarından bilhassa bahsediyorum. Akıntı 100 metre hür dünya şampiyonu bir kişinin dahi yüzebileceği suratları aşar. Yani epeyce güçlü bir akım.” diye konuştu.
“KENDİNİZİ AKINTIYA BIRAKIN”
Bu akıntıyı durdurmanın mümkün olmadığını lisana getiren Beji, buna kapılanların akıntıya kendilerini bırakmaları gerektiğini bildirdi.
Prof. Dr. Beji, panik nedeniyle bilhassa direnme içgüdüsünün üstün gelebileceğini vurgulayarak, “Fakat direnildiğinde yanlış yapılır. Zira yorulup su üstünde durulamaz hale geldiğinde ne yazık ki bu akıntı bizi alıp götürür. Yani can kaybına da sebep olur.” sözlerini kullandı.
Bu durumda birinci evrede mümkün olduğu kadar sakin olup sırf su üstünde kalmaya çalışmak gerektiğinin altını çizen Beji, şunları belirtti:
“Su üstünde kalıp bu akıntıyla birlikte, zayıfladığı yere kadar akıntıyla gidilecek. Yani direnip geriye dönmeye katiyen çalışılmayacak. Zayıfladığı yere kadar akıntı üstünde açığa yanlışsız gidilecek. Dediğim üzere, ‘Panik yapmayın’ demek kolaydır ancak haliyle o denizde o denli bir durumda panik yapma mümkünlüğü büyüktür. Ne olursa olsun, buna sakin kalmaya çalışıp, sadece su üstünde kalmaya odaklanmalı. Açığa gidildikten sonra da artık akıntı yavaşladığında, akıntı kanalının dışına, sağa yahut sola nasıl uygunsa artık akıntı kanalının dışına çıkılmalıdır. Ondan sonra o akıntı kanalının olduğu yerin farklı bir yerinden artık çıkıldıktan sonra ondan sonra geriye dönmeye çalışmalı.”
RÜZGAR AKINTIYI ARTIRIYOR
Prof. Dr. Beji, rüzgarlı havalarla akıntıların direkt ilişkili olduğunu, rüzgarda dalga yüksekliklerinin daha fazla bulunduğunu söyledi.
Kıyıya yakın bölgedeki topuklar üzerinde daha çok dalga kırıldığını aktaran Beji, “Kırılan bu dalgalar, daha güçlü akıntılara sebep olur. O nedenle rüzgar direkt ilintilidir. Biz, Karadeniz’den konuştuğumuz için bunlar aslında orada var. Direkt olarak kuzeyden güneye hakikat esen, kuzeydoğudan ve kuzeybatıdan her türlü esen rüzgarın olduğu günler bilhassa çok dikkatli olunması gerekir. Zira dalgalar daha yüksek olacaktır. Bu sebeple de akıntı suratı daha yüksektir.” dedi.
Prof. Dr. Beji, akıntıya kapılan bireylere yüzme bilmeyenler tarafından yardım edilmesi nedeniyle birçok boğulma olayının bu sırada gerçekleştiğini, boğulan şahsa profesyonellerce müdahale edilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
YATAY HAREKET HAYAT KURTARIYOR
Yaklaşık 10 yıldır cankurtaranlık yapan Yılmaz Çelik ise çeken akıntıdan kurtulmanın yollarından birinin sağa ve sola gerçek ilerlemek olduğunu söyledi.
Akıntının çekmesi durumunda yapılması gerekenleri aktaran Çelik, “Plaja yatay pozisyonda hareket edip, yatay biçimde sağa yahut sola yüzmeniz gerekiyor. Ondan sonra çeken akıntıdan kurtulmuş olursunuz. Lakin şayet ki kıyıya paralel değil de kıyıya direkt yüzmeyi düşünürseniz yorulursunuz, gelemezsiniz. Suya meydan okuyamazsınız üzere düşünün.” diye konuştu.
Çelik, kendilerinin akıntıda boğulan şahıslara kimi aparatlarla müdahale ettiklerini, boğulan şahsa sakin kalmasını söylediklerini tabir ederek, aparatı kazazedenin tutmasını sağladıklarını, daha sonra komutlarla onu sağa yahut sola çektiklerini anlattı.
Boğulan bireyleri de nefes alabilecek biçimde koltuk altlarından kıyıya çektiklerini lisana getiren Çelik, birtakım olaylarda birinci yardımı denizde yaptıklarını kaydetti.
