Yüzlerce yıllık yazma yapıtlara konut sahipliği yapan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi‘ndeki Kitap Şifahanesi’nde, yazma eser, ender matbu kitap ve evraklar, tamiratları yapılarak daha güçlü hale getiriliyor, adeta “şifa” buluyor. Yapıtların bozulma durumları uzmanlarca incelenerek tespit edildikten sonra belgelendirme ve onarım önceliklerine nazaran süreçlere başlanıyor.
KONTROLLERİ YAPILIYOR
Çalışmalar, özgün yapı korunarak en az müdahaleyle her bir yapıtın gereksinimine yönelik yürütülüyor. Onarımları tamamlanan eserler, belgelendikten sonra önleyici müdafaa unsurları kapsamına uygun depolama alanlarında koruma ediliyor, periyodik bakımları ve denetimleri sağlanıyor.
Kitap Şifahanesi Koordinatörü Mihrican Kılıç Özer, yapıtların onarım ve sağlam hale getirilme sürecine ait bilgi verdi. Onarım çalışmalarının üniversal etik ve prensipler çerçevesinde yürütüldüğünü belirten Özer, “Birim, düşük sıcaklık ünitesi, karantina odası, kuru ve ıslak paklık atölyeleri, biyoloji-kimya laboratuvarı, fotoğraf atölyesi, eser odası ve materyal depolama alanlarından oluşuyor. Takımda, konservatör, restoratör, klasik sanat uzmanı, biyolog, kimyager ve teknik işçi yer alıyor” diye konuştu.
Genellikle kütüphane koleksiyonunda yer alan yapıtların onarımlarının yapıldığını lisana getiren Özer, birinci olarak kitapların belgelendirmelerinin yapıldığını ve kuru temizleme ünitesinde hasar durumlarının tespit edildiğini söyledi. Her yapıtın kendine mahsus onarım süreci olduğunu belirten Özer, şunları kaydetti:
“Her kitabın bozulma durumu farklı olduğu için onarım süreci de değişkenlik gösteriyor. Kimi kitapların onarım süreci bir sene sürerken kimilerinin bir haftada bittiği oluyor. Belgelendirme ve onarım öncelik durumlarına nazaran süreçlere başlanıyor. Kuru temizlemesi yapılan kitaplarda böcek varlığı tespit edilenler düşük sıcaklık ünitesinde, yani eksi 40 derecedeki soğuk hava depolarında 24 saat süreç görüyor. Süreçlerin akabinde da önleyici müdafaa önlemleri kapsamında asitsiz koruma kutularına konularak özel depolama alanlarında saklanıyor.”
ONARIM SIRASINDA ESERLER DİJİTALE AKTARILIYOR
Özer, süreçler sırasında kitapların bir yandan da dijital ortama aktarıldığını ve tüm uygulamaların “öncesi-sonrası” olmak üzere fotoğrafla kayıt altına alındığını lisana getirerek, “Yazma kitapların sayfa sayfa dijitalleştirilmesi yapılıyor. Araştırmacılar inceleme talep ettikleri takdirde evvel dijital taramalar üzerinden yardımcı oluyoruz. Birebir kitabı görmek istediklerindeyse uzman refakatinde inceleyebiliyorlar” dedi.
