Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı İstatistiklerle Yaşlılar verisini paylaştı.
Buna nazaran, yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha üst yaştaki nüfus, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi iken son beş yılda yüzde 22,6 artarak 2022 yılında 8 milyon 451 bin 669 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2017 yılında yüzde 8,5 iken, 2022 yılında yüzde 9,9’a yükseldi. Yaşlı nüfusun 2022 yılında yüzde 44,4’ünü erkek nüfus, yüzde 55,6’sını bayan nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
YAŞLI NÜFUSUNUN YÜZDE 64,5’İNİN 65-74 YAŞ KÜMESİNDE YER ALDIĞI GÖRÜLDÜ
Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun yüzde 61,6’sının 65-74 yaş kümesinde, yüzde 29,7’sinin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 8,6’sının 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2022 yılında yüzde 64,5’inin 65-74 yaş kümesinde, yüzde 27,7’sinin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 7,9’unun 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görüldü.
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2022 yılında 5 bin 344 oldu.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAŞ YAPISI DEĞİŞTİ
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesidir. Türkiye’de yaşlı nüfus, başka yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha yüksek bir sürat ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak isimlendirilen “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalma ile birlikte sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, hayat standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen ömür müddetinin artması ile nüfusun yaş yapısı form değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak hayli fazladır.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan bireylerin yaşları küçükten büyüğe yanlışsız sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2017 yılında 31,7 iken 2022 yılında 33,5 oldu. Ortanca yaş 2022 yılında erkeklerde 32,8, bayanlarda 34,2 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2022 YILINDA YÜZDE 14,5 OLDU
Çalışma çağındaki yüz şahsa düşen yaşlı sayısını tabir eden yaşlı bağımlılık oranı, 2017 yılında yüzde 12,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 14,5’e yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, yaşlı bağımlılık oranının 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
184 ÜLKE ORTASINDAN 66. SIRADA YER ALDI
Birleşmiş Milletler dünya nüfus iddialarına nazaran 2022 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 975 milyon 105 bin 156 kişi, yaşlı nüfusun ise 782 milyon 998 bin 642 kişi olduğu iddia edildi. Bu kestirimlere nazaran dünya nüfusunun yüzde 9,8’ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci üç ülke sırasıyla yüzde 29,9 ile Japonya, yüzde 24,1 ile İtalya ve yüzde 23,3 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke ortasında 66. sırada yer aldı.
YAŞLI NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET SİNOP
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 20,2 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 19,3 ile Kastamonu, yüzde 18,0 ile Giresun izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,0 ile Hakkari, yüzde 4,1 ile Şanlıurfa izledi.
YAŞLI NÜFUSUNUN TOPLAM NÜFUS İÇİNDEKİ ORANININ 10,0 VE ÜZERİNDE OLDUĞU VİLAYET SAYISI 2022 YILINDA 52 OLDU
Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü.
Türkiye’de 2022 yılında toplam 26 milyon 75 bin 365 haneden 6 milyon 276 bin 433’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Öteki bir sözle, hanelerin yüzde 24,1’inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.
1 MİLYON 632 BİN 874 YAŞLININ TEK BAŞINA YAŞADIĞI GÖRÜLDÜ
En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 276 bin 433 hanenin 1 milyon 632 bin 874’ünün tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin yüzde 74,7’sini yaşlı bayanlar, yüzde 25,3’ünü ise yaşlı erkekler oluşturdu.
TEK KİŞİLİK YAŞLI HANE HALKININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU VİLAYET BURDUR
En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 35,5 ile Burdur oldu. Bu ili yüzde 35,0 ile Balıkesir, yüzde 34,5 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 7,8 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 13,5 ile Batman, yüzde 14,7 Şırnak ile izledi.
Yaşlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’sinin 3 ve daha çok katlı binalarda ikamet ettiği görüldü.
En az bir yaşlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’sinin 3 ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ettiği görüldü. Kelam konusu hanelerin yüzde 60,1’inin asansör bulunmayan, yüzde 39,9’unun ise asansörü bulunan binalarda yaşadığı görüldü.
OKUMA YAZMA BİLEN YAŞLI NÜFUS ORANI 2021 YILINDA 85,6 OLDU
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı 2017 yılında yüzde 80,4 iken 2021 yılında yüzde 85,6 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı 2017 yılında yüzde 19,6 iken 2021 yılında yüzde 14,4 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2021 yılında yaşlı erkeklerin oranından 5,3 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı yüzde 22,3 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 4,2 oldu.
Yaşlı nüfus eğitim durumuna nazaran incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun yüzde 44,5’i ilkokul mezunu, yüzde 6,0’ı ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu, yüzde 6,3’ü lise yahut dengi okul mezunu, yüzde 6,2’si yükseköğretim mezunu iken 2021 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 46,5’e, ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı yüzde 8,5’e, lise yahut dengi okul mezunu olanların oranı yüzde 8,6’ya, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise yüzde 7,9 oldu.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında değerli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim seviyelerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı bayan nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI BAYANLARIN ORANI, EŞİ ÖLMÜŞ YAŞLI ERKEKLERİN ORANININ 4,2 KATI OLDU
Yaşlı nüfus yasal uygar duruma nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında kıymetli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2022 yılında yüzde 1,3’ünün hiç evlenmemiş, yüzde 83,7’sinin resmi nikahla evli, yüzde 3,8’inin boşanmış, yüzde 11,2’sinin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı bayan nüfusun yüzde 2,8’inin hiç evlenmemiş, yüzde 46,1’inin resmi nikahla evli, yüzde 4,2’inin boşanmış, yüzde 46,9’unun ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
YAŞLI NÜFUSUNUN YOKSULLUK ORANI 2021 YILINDA 11,4 OLDU
Gelir ve ömür şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına nazaran hesaplanan yoksulluk oranı, 2017 yılında Türkiye geneli için yüzde 20,1 iken 2021 yılında yüzde 21,3 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2017 yılında yüzde 15,5 iken 2021 yılında yüzde 11,4 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete nazaran incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2017 yılında yüzde 13,5 iken 2021 yılında yüzde 9,9 oldu. Yaşlı bayanlarda yoksulluk oranı ise 2017 yılında yüzde 17,0 iken 2021 yılında yüzde 12,6 oldu.
YAŞLI NÜFUSUNUN İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI 2021 YILINDA YÜZDE 11,3 OLDU
İşgücü istatistiklerine nazaran, işgücüne katılma oranı 2017 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfus için yüzde 52,8 iken 2021 yılında yüzde 51,4 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2017 yılında yüzde 12,2 iken 2021 yılında yüzde 11,3 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2021 yılında yüzde 18,6 iken yaşlı bayan nüfusta yüzde 5,4 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2017 yılında yüzde 2,2 iken 2021 yılında yüzde 3,0 olduğu görüldü.
ÇALIŞAN YAŞLI NÜFUSUNUN 2021 YILINDA YÜZDE 64,3’Ü TARIM KESİMİNDE YER ALDI
İşgücü istatistiklerine nazaran, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2021 yılında yaşlı nüfusun yüzde 64,3’ünün tarım, yüzde 27,3’ünün hizmetler, yüzde 6,3’ünün sanayi, yüzde 2,1’inin ise inşaat dalında yer aldığı görüldü.
EN ÇOK DOLANIM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN HAYATLARINI KAYBETTİ
Ölüm ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran, 2021 yılında ölen yaşlıların yüzde 37,6’sı dolanım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 15,0 ile teneffüs sistemi hastalıkları, üçüncü sırada yüzde 12,0 ile düzgün huylu ve makus huylu tümörler takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortası en kıymetli farkın güzel huylu ve berbat huylu tümörlerde olduğu görüldü. Güzel ve makûs huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı bayanların oranının yaklaşık iki katı oldu. Düzgün ve makus huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yüzde 15,3 iken yaşlı bayanların oranı yüzde 8,5 oldu.
ALZHEİMER HASTALIĞINDAN ÖLEN YAŞLILARIN ORANI 2021 YILINDA YÜZDE 3,0 OLDU
Ölüm ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2017 yılında 13 bin 642 iken 2021 yılında 12 bin 239 oldu. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2017 yılında yüzde 4,6 iken bu oran 2021 yılında yüzde 3,0 oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2021 yılında Alzheimer hastalığından ölen yaşlı erkeklerin oranı yüzde 2,2 iken yaşlı bayanların oranı yüzde 3,8 oldu.
Yaşlı bireylerin yüzde 31,6’sı meskende bakım hizmeti alarak yaşamayı istediğini belirtti.
Aile yapısı araştırması sonuçlarına nazaran 15 ve daha üst yaştaki bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarındaki ömür tercihleri incelendiğinde, yüzde 30,7’si meskende bakım hizmeti almayı, yüzde 27,5’i çocuklarının yanında kalmayı, yüzde 15,0’i ise huzurevi/bakımevine gitmeyi istediğini belirtti.
Yaşlı bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarındaki hayat tercihleri incelendiğinde, yüzde 46,0’sı çocuklarının yanında kalmayı, yüzde 31,6’sı meskende bakım hizmeti almayı, yüzde 10,3’ü ise huzurevi/bakımevine gitmeyi istediğini belirtti.
Yaşlı bireylerin, çocukları tarafından haftada birkaç defa ziyaret edilme oranı yüzde 55,0 oldu.
Aile yapısı araştırması sonuçlarına nazaran çocukları ile tıpkı meskende yaşamayan yaşlı bireylerin çocukları tarafından ziyaret edilme sıklığı incelendiğinde, haftada birkaç defa ziyaret edilme oranı yüzde 55,0 iken hiçbir vakit ziyaret edilmeme oranı yüzde 1,3 oldu. Haftada bir sefer ziyaret edilme oranı yüzde 9,0, ayda birkaç defa ziyaret edilme oranı yüzde 15,4, ayda bir defa yahut daha az sıklıkla ziyaret edilme oranı ise yüzde 19,3 oldu.
MUTLU OLDUĞUNU BEYAN EDEN YAŞLI BİREYLERİN ORANI YÜZDE 57,7 OLDU
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, memnun olduğunu beyan eden 18 ve daha üst yaştaki bireylerin oranı 2022 yılında yüzde 49,7 iken bu oran 65 ve daha üst yaştaki bireyler için yüzde 57,7 oldu. Genel memnunluk seviyesi orta düzeyde olan yaşlı bireylerin oranı yüzde 28,6 iken mutsuz olduğunu beyan eden yaşlıların oranı ise yüzde 13,7 oldu.
YAŞLI BİREYLERİN MEMNUNLUK KAYNAĞI YÜZDE 59,5 İLE AİLELERİ OLDU
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, yaşlı bireylerin 2017 yılında en kıymetli memnunluk kaynağı yüzde 65,8 ile aileleri, yüzde 16,5 ile çocukları, yüzde 7,2 ile eşleri, yüzde 6,4 ile torunları iken 2022 yılında yüzde 59,5 ile aileleri, yüzde 21,7 ile çocukları, yüzde 7,3 ile eşleri ve yüzde 7,0 ile torunları oldu.
İNTERNET KULLANAN YAŞLI BİREYLERİN ORANU 2022 YILINDA YÜZDE 36,6 OLDU
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, İnternet kullanan 65-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı 2017 yılında yüzde 11,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 36,6’ya yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerin bayanlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2022 yılında yüzde 43,8 iken yaşlı bayanların oranı yüzde 30,3 oldu.
