TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile ARGATE Mühendislik ve Smart Universal firmaları iştirakinde hazırlanan proje, TÜBİTAK 1711 Yapay Zeka Ekosistem Daveti kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Projenin uyumu TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zeka Enstitüsü (YZE) İklim Değişikliği Yetkinlik Merkezi tarafından yürütülüyor.
Hava kalitesi ölçümlerinde son devirde kullanılmaya başlanan düşük maliyetli sensörler çevresel kaidelerden etkilenerek beklenen ölçüm kalitesini sağlayamıyor.
Konvansiyonel olarak kullanılan kabin tipi ölçüm istasyonları ise heyetim ve bakım maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle yerleşim alanlarında hudutlu sayıda kurulabiliyor.
HAVA KİRLİLİĞİ İZLENECEK
Önceki çalışmalarda TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile ARGATE Mühendislik tarafınca geliştirilen düşük maliyetli ve objelerin interneti (IoT) takviyeli yeni jenerasyon hava kalitesi ölçüm sisteminin hassasiyeti bu proje kapsamında Smart Universal öncülüğünde geliştirilecek yapay zeka tahlilleri kullanılarak arttırılacak.
Bu sayede bilhassa kentsel alanlarda iklim değişikliği tesirleriyle artan hava kirliliğinin, daha yüksek çözünürlük ve güvenilirlikte izlenmesi sağlanacak.
Geliştirilecek sistemde sıcaklık, basınç, nem üzere meteorolojik parametrelerle birlikte birinci etapta hava kirliliğini belirleyen azot dioksit (NO2) ve ozon (O3) gazları ile toz (PM2.5) konsantrasyonu ölçülerek, datalar gerçek vakitli izlenecek. Böylece iklim değişikliği tesirleri daha hassas ölçümlerle gözlemlenerek, bilhassa kentsel ısı adaları oluşumu ile ilişkilendirilen ve mevcut durumda izlenemeyen bölgesel tesirler değerlendirilebilecek.
Hava kalitesi ölçümlerinin hassasiyetinin artması kapsamında ölçüm sistemlerinin bölgesel yerleşiminin optimizasyonu da yapılacak. Yerleşim alanlarında hava kalitesinin takip edilebilmesi için ölçüm sistemlerinin alansal dağılımındaki pozisyonlarını ve sayılarını belirlemek üzere bölgenin topoğrafik özellikleri, kirletici konsantrasyonları ve meteorolojik şartlar üzere faktörler göz önüne alınarak yapay zeka takviyeli bir optimizasyon modeli oluşturulacak.
Muadillerine nazaran daha ekonomik olarak üretilen ölçüm sistemlerinin bu sayede makul bir alana yerleştirilmesi de faal ve ekonomik biçimde sağlanmış olacak.
SAHA TESTLERİ YAPILACAK
Yaklaşık 1,5 yıl sürmesi öngörülen proje kapsamında geliştirilecek yapay zeka dayanaklı yeni jenerasyon hava kalitesi ölçüm sistemi prototipleri, memleketler arası standartlara uyumlu olacak halde uzun periyodik saha testlerine tabi tutulacak ve performans değerlendirmeleri yapılacak.
Projeyle ölçüm hassasiyeti arttırılan yeni jenerasyon hava kalitesi ölçüm sistemleri, gerçek vakitli ve yüksek çözünürlükte hava kalitesi haritalarının oluşturulması ve kirliliğin ağır olduğu bölgelerin kıymetlendirilmesi üzere çalışmalarda kullanılabilecek.
Ölçüm sisteminin kurulduğu bölgede kirlilik endeksi hesaplanarak bölgedeki okul, hastane, iş yerleri, park ve yürüyüş yolları üzere alanlarda ikaz ve bilgilendirme yapılabilecek. Böylece vatandaşların yaşadıkları bölgedeki hava kalitesini anlık olarak takip etmeleri ve açık alanlardaki faaliyetlerini hava kalitesine nazaran planlamaları mümkün olabilecek.
