Ulusal aşı programının başarısı sayesinde pek çok hastalık artık denetim altında

Sanofi Aşılar İş Ünitesi Türkiye, İran ve Levant Genel Müdürü Karine Labaky:

Bize öncelikle Sanofi’nin Aşılar İş Birimi’nden ve faaliyetlerinizden bahseder misiniz?

Söze son derece kıymetli gördüğüm, gerçekleştirmek için efor gösterdiğimiz var oluş maksadımızı söyleyerek başlamak istiyorum: Bizim Sanofi Aşılar Ünitesi olarak maksadımız hiç kimsenin aşıyla korunabilir hastalıklardan ziyan görmediği bir dünyada yaşayabilmek. Çalışmalarımızın motivasyon kaynağı, inançlı ve tesirli aşılar üreterek insanları bulaşıcı hastalıklardan korumak. Bu adanmışlığın sonucu olarak her yıl dünyanın dört bir yanındaki insanlara bir milyar dozdan fazla aşı sağlıyoruz. Bununla birlikte, sağlıklı bir gelecek için mevcut aşılarımızı düzgünleştirirken aşılamanın yararını yeni oluşan bulaşıcı hastalıkları da kapsayacak biçimde genişletmeye çalışıyoruz. Sanofi Aşılar İş Ünitesi’nin dünya genelindeki aşı portföyü çocuk felci, kolera, dang humması, boğmaca, Japon ensefaliti, difteri, sarı humma, tifo, mevsimsel grip, hemophilus influenza tip b, hepatit A ve B, meningokok enfeksiyonları, tetanos ve kuduz üzere çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı muhafaza sağlıyor.

Türkiye’de ne üzere faaliyetler yürütüyorsunuz?

Türkiye’de faaliyete başladığımız günden bu yana, toplumu ve sıhhat mesleği mensuplarını bilgilendirmeye çalışan ve tıbbi etikten ödün vermeyen bir ideolojinin savunucusu olduk. Geride bıraktığımız yıllar boyunca, odağımız her vakit sağlıklı bir gelecek için insanların gereksinimlerine yanıt verecek çalışmaları sürdürmek oldu. Aşı ile önlenebilir hastalıklara karşı her vakit uğraş ettik ve etmeye de devam edeceğiz. Bununla birlikte Sanofi’nin Türkiye’de lokal aşı üretimine yatırım yapan ve bu alandaki birinci teknoloji transferini üstlenen şirket olduğunu da belirterek bundan gurur duyduğumuzu eklemek isterim. Birgi Mefar iş birliğiyle, Sanofi’nin ulusal aşı takviminde yer alan aşıları Türkiye’de üretmek üzere gerçekleştirdiği bu teknoloji transferi sayesinde bugüne kadar toplam 77 milyon doz aşı üretildi ve 30 milyon çocuk Türkiye’de üretilen bu aşılarla hastalıklara karşı korundu.

Bugün aşılanma konusunda hangi hususlar gündeminizde ön sırada?

Halk sıhhati açısından en kıymetli bahislerden biri olan aşının kabul edilebilirliğinin artırılması, halk sıhhatinin korunması ve mümkün salgın hastalıkların önlenmesi için büyük değer taşıyor. Bu doğrultuda ülkemizde muvaffakiyetle uygulanan ulusal aşılama programı sayesinde birçok hastalığın denetim altına alındığını yahut büsbütün ortadan kaldırıldığını memnunlukla görmekteyiz.

Diğer yandan, çocukluk devrinde aşılanma oranlarının yüksek olduğu bir ülkede, gebelik periyodunda bağışıklanmanın yaygınlaştırılması ve aşılanma oranının artırılması çok değerli bir mevzu. Hamile aşılaması, bulaşıcı hastalıklara hassaslığın arttığı hamilelik periyodunda hem anneyi hem fetüsü hem de doğumdan sonra yenidoğanı korumak için en tesirli formül. Anne gebeyken aşı yapıldığında, annelerde aşıya mahsus bir bağışıklık karşılığı sağlanıyor, aşıya mahsus antikorların plasenta ve anne sütü yoluyla transferi gerçekleşiyor ve bu sayede ömrün birinci aylarında bebeği hedeflenen patojenlerden direkt koruyabiliyor.

Yeni doğanlar, bilhassa gelişmekte olan ülkelerde enfeksiyonlara ve mevte karşı artan bir hassaslığa sahip. Her yıl, beş yaş altı çocuk ölümlerinin yüzde 47’si maalesef yenidoğanlardan gerçekleşmekte. Annenin aşılanması, savunmasızlık devrinde anneyi, gelişmekte olan fetüsü ve yenidoğanı enfeksiyonlardan müdafaa potansiyeline sahip. Bu nedenle son 10 yılda artan sayıda ülke, ulusal aşılama programlarına gebe bayanlar için de aşıları dahil etti. Bu halk sıhhati açısından değerli bir adım. Sanofi Aşı Ünitesi olarak hiç kimsenin aşıyla korunabilir hastalıklardan ziyan görmediği bir dünya amacıyla çalışıyoruz ve bu manada hassas bir devir yaşayan hamilelerin ve bebeklerinin korunması sahiden çok değerli.

Sanofi Aşılar İş Ünitesi Türkiye, İran ve Levant Medikal Yöneticisi Dr. Özde Tırna:

Bugünlerde zelzele bölgesinde yaşayan bireylerin salgın hastalıklar konusunda daha kırılgan olduğu konusunda haberler görüyoruz. Bu mevzuda neler söylemek istersiniz?

Evet, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan ve hepimizi derinden etkileyen sarsıntı felaketinin tesirleri maalesef devam ediyor. Afetlerden sonra ekseriyetle çadır yahut konteyner kentler, kamu binaları, toplumsal tesisler üzere alanlarda enfeksiyon riski artıyor.

Özelikle de sarsıntı bölgesindeki hamileler bu periyotta bulaşıcı hastalıklara yakalanma riski taşıyorlar. Uzmanlar bilhassa gebelik aslında hassas bir devir olduğunu, buna travma ve yaralanmalar, gerilim, sıhhatsiz barınma şartları üzere olumsuz tesirler de eklendiğinde bulaşıcı hastalık riskinin artabileceğine dikkat çekiyor. Bu türlü durumlarda sağlıklı içme ve kullanma suyu ile uygun besine erişimin sağlanması üzere etkenlerin yanı sıra aşılar da, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve hastalıkları önlemek için son derece kıymet kazanıyor. Bu nedenle bölgedeki gebe bireylerin aşılanma konusunda öncelikli olduğunu söylemek mümkün.

Peki gebeler için hangi aşılar önerilmekte ve genel olarak neden gerekli?

Son on yılda, ulusal aşılama programlarına gebe bayanlar için aşıları dahil eden ülke sayısı artıyor. Gebelikte tetanos içeren aşılarla aşılama, birden fazla düşük ve orta gelirli ülkede yıllardır tavsiye ediliyor ve gebe bayanlar için boğmaca ve grip aşılama programları, son vakitlerde birtakım yüksek gelirli ve düşük ile orta gelirli ülkelerde öneriliyor. Şu anda dünyada 50’den fazla ülkede rutin olarak uygulanan 3’lü karma yetişkin tip tetanos, difteri, boğmaca (Tdap) aşısı bu enfeksiyonlara karşı hem anne hem de bebekte bağışıklık sağlamakta.

Örneğin, dünya çapında birçok ülke bebekleri hastalıktan korumak için gebe bayanlara boğmaca aşısı uyguluyor. Boğmaca, küçük bebeklerde önemli hastalıklara neden olabilen hayli bulaşıcı bir teneffüs yolu hastalığı. Ve yapılan araştırmalar, yenidoğan bebekleri aşı programları başlayana kadar boğmacadan muhafazada Tdap gebelik aşısının aktifliğini gözler önüne seriyor.

Gebe bayanlarda aşı alımını etkileyen ana faktörlerin aşı hakkında farkındalık, hastalık şiddeti ve hassaslığı, aşının faydaları, gebelikte yan tesirler ve ziyan verme riski, daha evvel aşılanma hikayesi ve sıhhat profesyonellerinin ve sıhhat otoritelerinin tavsiyesi olduğu bulundu. Örneğin, Fransa Sıhhat Bakanlığı gebe bayanlar için Tdap aşısını Nisan ayında uygulamaya koydu ve o vakitten itibaren Fransa’da aşılanma oranlarında yüzde 12’lik bir artış yaşandı. Bilhassa sıhhat otoritesi önerisi ve aşıların resmi olarak önerilmesi hamile aşılama oranları üzerinde en büyük olumlu tesire sahip.

Referanslar:

1. WHO Fact sheets/Newborn Mortality. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/levels-and-trends-in-child-mortality-report-2021

2. Centers for Disease Control and Prevention. Pertussis. In: Hamborsky J, Kroger A, Wolfe S, eds. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases. Washington, DC: Public Health Foundation; 2015:261-278.

3. Munoz FM, Jamieson DJ. Maternal Immunization. Obstet Gynecol. 2019;133(4):739-753.