Avrupa’dan iki itibarlı mükafata layık görülen Çanakkale’deki Troya Müzesi’nde, bölgedeki arkeolojik hafriyatlarda bulunan yapıtların yanı sıra Troyalı bayanların binlerce yıl öncesine ilişkin göz kamaştırıcı takıları sergileniyor. Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyü sonları içindeki Troya Antik Kenti’nde yer alan 9 katman, kesintisiz olarak 3000 yıldan fazla bir vakti yansıtmasıyla Anadolu, Ege ve Balkanların buluştuğu coğrafyaya yerleşen uygarlıklardan izler taşıyor.
Troya‘da birinci hafriyatlar, Alman tüccar Heinrich Schliemann tarafından 1871’de yapıldı. Schliemann, bulduğu tarihi yapıtları 31 Mayıs 1873’te Atina’ya kaçırdı. Osmanlı Devleti, Schliemann’ın Atina’ya kaçırdığı yapıtların iadesi için dava açtı. 1874’te görülen davada Schliemann, 10 bin frank para cezasına çarptırıldı lakin hazinelerin iadesi sağlanamadı.
Schliemann’ın vefatının akabinde Berlin’de sergilenen eserler, 2. Dünya Savaşı yıllarında Rusya’ya götürüldü. Çeşitli ülkelerde 40 koleksiyon ve müzeye dağılan, büyük kısmı Rusya’daki Puşkin ve St. Petersburg müzelerinde bulunan yapıtlardan kimileri, Türkiye’nin diplomatik eforları sonucu geri alındı.
Antik kentin girişinde 2019’da açılan Troya Müzesi’nde sergilenen eserler ortasında, sonraki yıllarda Troya’daki hafriyatlarda bulunanların, “işçi hazineleri” olarak adlandırılanların yanı sıra ABD’deki Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi’nden 2012’de diplomatik gayretlerle getirilen 24 modül altın takı da yer alıyor.
İKİ ÖDÜL KAZANDI
Troya bayanlarının kullandığı altın takılardan oluşan “Troya Hazinesi” kısmı, “2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü”nün akabinde “2020/2021 Avrupa Müze Akademisi Özel Ödülü”nü kazanmasıyla dünya çapında ünü artan müzenin en özel alanlarından birini oluşturuyor.
“DÜNYADA İLHAM VERİCİ MÜZELERDEN BİRİ OLDU”
Troya Antik Kenti Hafriyat Heyeti Lideri ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan, Osmanlı’nın kaçırılan yapıtları geri almak için hukuk gayreti verdiğini söyledi.
1874’teki davanın ehemmiyetine değinen Aslan, “Hem dünyada bir birinci dava kelam konusu hem de Osmanlı Devleti’nin attığı adım ile kazandığı birinci tarihi eser davası. Hazinelerin burada olması ayrıyeten değerli. Schliemann’ın Troya’da bulup bundan tam 150 yıl evvel yurt dışına kaçırdığı, daha sonra farklı yollardan 40’tan fazla farklı müze ve koleksiyona dağılan Troya yapıtlarının bir ortada sergilenmesi için değerli bir çıkış noktası Troya Müzesi” diye konuştu.
