Apple’ın geçtiğimiz haftalarda gerçekleştirdiği geliştirici konferansı WWDC’de “ilk mekansal bilgi işlem” mottosuyla yeni karma gerçeklik gözlüğü Apple Vision Pro’yu ve bu aygıt için geliştirdiği işletim sistemini duyurdu.
Apple’ın artırılmış gerçeklik teknolojisini, birlikte çalışma ve toplumsallaşma üzere odaklarda düşünerek tasarladığı gözlük, metaverse’ün sadece dijital arsa alınıp satılan bir oyun alanı olduğuna yönelik görüşlerin yüzeyselliğini bir sefer daha kanıtlamış oldu.
Küresel standartları, asil üyelerinden birinin de Türk olduğu Metaverse Standartları Forumu tarafından belirlenen metaverse, Türkiye’de de iş dünyasını dönüştürmeye başladı. Metaverse Standartları Forumu asil üyesi, Verse İstanbul Kurucusu ve CEO’su Mehmet Acar, hususla ilgili değerlendirmelerini paylaştı.
METAVERSE 2 BİREYDEN BİRİNİN TOPLUMSAL VE İŞ HAYATINI ŞEKİLLENDİRECEK
Küresel araştırma şirketi McKinsey’nin varsayımları, Metaverse’ün 2030’a kadar 5 trilyon dolarlık bir ekonomik bedel yaratacağını öngörürken, şimdiki bir araştırmada, 2 kişinin metaverse’ün gelecekte toplumsal hayatlarını ve iş hayatlarını tekrar şekillendirileceğini söylediği tespit edildi.
Meta, Microsoft, Huawei, NVIDIA, Epic Games, Unity ve Adobe üzere dünyaca ünlü teknoloji şirketlerinin yatırım yapmaya başladığı metaverse, global salgından bu yana büyük ölçüde dijitalleşen hayatı iki boyutlu düzlemden çıkararak sürükleyici bir tecrübeye dönüştürmeyi hedefliyor. Karma gerçeklik gözlüklerinin başrolde olacağı bu yeni çağ, bireylerin sanal ortamdaki avatarlarını kullanarak birbirleriyle etkileşim kurabileceği, birlikte çalışabileceği, alışveriş yapabileceği, sosyalleşebileceği yeni bir internet sürümü manasına da geliyor.
5 ŞİRKETTEN DÖRDÜ, METAVERSE’Ü “DÖNÜŞTÜRÜCÜ” OLARAK NİTELENDİRİYOR
Dijitalleşmenin konuşulmaya başladığı birinci günlerden bu yana her ölçekten işletmenin en azından bir internet sitesiyle, e-ticaret platformuyla, toplumsal medya kanalıyla internette var olduğu biliniyor. Yorumlara nazaran metaverse, Web1’den Web2’ye geçişte olduğu üzere, Web2’den Web3’e geçişte de işletmeler için yeni bir dijital dönüşüm öngörüyor. Her işletmenin bir internet sitesi üzere bir özelleştirilebilir sanal cihana sahip olacağı bu dijital dünyanın ahenk içinde işleyebilmesi için teknolojinin önde gelen isimleri Metaverse Standartları Forumu’nda ortak standartlar belirlemek için çalışıyor. Bu çalışmalar, metaverse, artırılmış gerçeklik üzere teknolojilerin aşağıdaki üzere kullanım alanları bulmasını da beraberinde getiriyor.
Eğitim: Akademik çalışmalar, sanal gerçekliğin manaya, bilgiyi akılda tutma, öğrenci iştiraki, dikkat mühleti ve motivasyon üzere çeşitli öğrenme çıktılarını olumlu istikamette güzelleştirebileceğini gösteriyor. Metaverse teknolojisinin de coğrafik eşitsizliklerin üstesinden gelmeye, öğrencileri yüz yüze erişemedikleri kişi ve kurumlara sanal ortamdan erişebilmesini mümkün kılacağı düşünülüyor.
Eğlence ve spor sanayisi: Web3’e dair kavramlar topluluk kavramıyla yakından bağlantılandığı için, spor ve cümbüş sanayisi, bu uygulamaların birinci hayat bulabileceği kesimler olarak öne çıkıyor. Örneğin Manchester City’nin Sony ile metaverse üzerindeki birinci stadyum için muahedeye vardığı biliniyor. Kestirimler, bu üzere mutabakatlarla kulüplerin taraftarlara Web3 ve metaverse’ün imkanlarıyla maça özel NFT üretiminin anlık satışı, sportmenlerin kondüsyonlarının canlı olarak takibi, dijital ortam gerçekleştirilen maç sonrası kıymetlendirme toplantıları, gollerin NFT’leri üzere ayrıcalıklar sunabileceğine işaret ediyor.
Gastronomi ve hizmet kesimi: NFT kavramı, dijitalleştirilen ve blokzincirine kodlanabilen her varlığın bir kıymeti olabileceği gerçeğini getiriyor. Bu noktada şeflere özel tanım reçetelerinin NFT’lere dönüştürülmesi de epey mümkün görülüyor. Öte yandan eserler, dünyanın her yerinde geçen dijital varlıklara dönüştürülebiliyor. Örneğin bugün Türkiye’de bir zincir restorandan bir eser satın alan bir kullanıcı, birebir eseri yurt dışında birebir restoranın farklı bir şubesinde gerçek esere dönüştürebiliyor.
İş sıhhati ve güvenliği: Metaverse, tehlikeli misyonları alanda deneyimlemeden evvel simülasyonlar üzerinden gerçeğe yakın bir biçimde uygulayarak öğrenme potansiyeli de sunuyor. Metaverse’te, artırılmış gerçeklikle pratik yapan çalışanların işle ilgili güvenlik riskleri de azalıyor.
Tedarik zinciri: EY ve Nokia tarafından yürütülen bir araştırma, endüstriyel metaverse teknolojisini kullanan işletmelerin maliyetleri denetim altında tutmak, sürdürülebilirlik ve güvenlik güzelleştirmesi üzere bahislerde yarar sağladığını ortaya koyuyor. Metaverse’ü erken benimseyen 5 şirketten dördü, metaverse kullanım senaryolarının “önemli” ve hatta “dönüştürücü” olduğunu tabir ediyor.
Özelleştirilmiş şirket metaverse’leri: Decentraland üzere herkes için kullanıma açık olan metaverse platformları, işletmelerin özel gereksinimlerine karşılık verebilecek özellikleri ve geliştirme imkanlarını şimdi sunmuyor. Ama ilerleyen periyotlarda bir şirket çalışanlarının alıştıkları üzere etkileşime geçebilecekleri, tıpkı araçları kullanabilecekleri, özel geliştirilmiş metaverse ekosistemlerinin inşa edilmesi öngörülüyor.
DOĞRU TEKNOLOJİ ORTAĞIYLA YOLA ÇIKMAK GEREKİYOR
İnternetin sanal ve dijitalin tek potada eridiği etkileşimlere dayalı bir versiyonuna hazırlandığımız bir periyotta iş dünyası paydaşlarının metaverse’ü sadece bir cümbüş, oyun aracı olarak görmemesi ve bu teknolojiyi erkenden benimsemesi gerekiyor. Tekrar de her tanınan kavramın başına geldiği üzere metaverse’ün yanlış anlaşılması, işletmeleri yanlış stratejilere yönlendiriyor. Bu noktada yanlışsız ve uygulanmış projeleri olan bir teknoloji ortağıyla metaverse dönüşümü seyahatine başlamak kıymet kazanıyor.
