Erkeğin evlenirken eşine verdiği yahut vermeyi taahhüt ettiği para yahut öteki bir mala mehir denir. Kur’an-ı Kerim’de, evlenen erkeğin bayana mehir vermek zorunda olduğu ve bunu zorla geri almasının caiz olmadığı konusunda ayetler bulunmaktadır (Bakara, 2/237; Nisâ, 4/4, 20, 24, 25; Mâide, 5/5). Hanefîlere nazaran mehir, nikâhın sonuçlarından biridir. Bu nedenle nikâh esnasında belirlenmemiş olsa, hatta nikâh esnasında verilmeyeceği kural koşulsa bile evlenen bayan mehre hak kazanır.
Mehir nikâh anında belirlenip belirlenmemesine nazaran ikiye ayrılır. Mehrin ölçüsü nikâh anında belirlenmişse buna mehr-i müsemmâ denir. Nikâh esnasında mehrin ölçüsünün belirlenmemesi yahut belirlenen mehrin bir sebeple geçersiz sayılması halinde, evlenen bayan mehr-i misil hak eder. Bu durumda mehrin ölçüsü akrabaları ortasında her bakımdan kendi pozisyonuna denk olan bayanların aldığı mehrin ölçüsüdür.
Mehir, ödenme vaktine nazaran, mehr-i muaccel ve mehr-i müeccel olmak üzere ikiye ayrılır: Mehr-i muaccel, peşin olarak ödenen mehirdir. Bayan mehr-i muacceli almadan kocanın konutuna gitmeme hakkına sahiptir. Mehr-i müeccel ise ödenmesi sonraya bırakılan mehirdir. Bu mehrin ödenmesi için rastgele bir vakit belirlenmişse, bu tarih geldiğinde belirlenen mehrin bayana ödenmesi gerekir.
Nikahın sona ermesiyle mehir muacceliyet kazanır ve ödenmesi gerekir. Diğer bir deyişle, boşanma halinde kocanın bu mehri ödemesi gerekir; vefat halinde de, bırakmış olduğu mirastan ödenir.
