Türkiye’de her geçen yıl avlanan su eserleri ölçüsü azalıyor. Dönemin kapanmasına günler kalmasına karşın bu yıl da balıkçılar şimdi beklediklerini bulamadı. Çok avlanma ve deniz kirliliği, bu olumsuz gidişin temel sebepleri ortasında.
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk, “Bir devir çok bir avcılık yapıldı. Sıkıntı 1500 ton avcılıktan 300 ton avcılığa düştü. Cinsler azalıyor. Avcılık bu durumun en büyük sebeplerinden birisi. İkincisi de elbet kirlenme. En son kalkan balığı Marmara Denizi’ndeydi artık yok, uskumru, kolyoz, orkinos, lisan balığı, kırlangıç yok.” dedi.
Balıkçılar için 1 Eylül’e kadar sürecek yasak 15 Nisan’da başlıyor. Uzmanlara nazaran, çok avlanma ve deniz kirliliği nedeniyle balık tipleri azaldı. Bu durum tezgahlardaki balık çeşitliliğini ve fiyatları da etkiledi.
514 BİN TONDAN 328 BİN TONA DÜŞTÜ
TÜİK bilgilerine nazaran balık avcılığında son 10 yılın en verimli devri olan 2011’de elde edilen balık ölçüsü 514 bin 755 ton iken, 2021 yılında 328 bin 165 tona kadar düştü.
“TÜRLER AZALIYOR, 1500 TON AVCILIKTAN 300 TONA DÜŞTÜ”
Prof. Dr. Bayram Öztürk, balık tiplerindeki düşüşün sebeplerini anlatarak “Türler azalıyorlar. Avcılık bu durumun en büyük sebeplerinden birisi. İkincisi de elbet kirlenme. Kirlenmeyi yok sayamayız. Kirlenme değerli zira ekosistemin korunması açısından, kirlenmemin önlenmesi açısından arıtmanın yapılması lazım. Onun için de yatırım yapılması lazım. Marmara Denizi için önemli bir planlamanın yapılması lazım. En son kalkan balığı Marmara Denizi’ndeydi artık yok, uskumru, kolyoz, orkinos, lisan balığı, kırlangıç yok. Bu yoklar listesini daha sayabilirim. Bir periyot çok bir avcılık yapıldı. Sıkıntı 1500 ton avcılıktan 300 ton avcılığa düştü. Üretimde de azalma var, hasebiyle karides Marmara Denizi’nde çok fazla avlandı ancak bu yalnızca karides sorunu değil öbür balıklar için de geçerli” dedi.
“KARİDES AZALMAYI VE DEĞİŞİMİ BELİRLER”
Prof. Dr. Bayram Öztürk, çok avcılığa dikkat ederek sürdürülebilir balıkçılığın yapılması gerektiğini belirterek, “Marmara Denizi’ndeki biyoçeşitlilik için karides çok değerli zira tabanda yaşayan bir canlı tipidir. Karidesten ayrılmayan tabanda yaşayan deniz yıldızından tutun, deniz kestanesine kadar küçük balıklar üzere birçok tıp yakalanıyor. Şayet karidesin sürdürülebilirliğini devam ettirebilirsek küçük balıkçıların avcılığını da devam ettirmeyi sağlayabiliriz. Karides ekosistemin tabanında oldukları için karides azaldığı vakit öteki cinsler de azalır. Bu durum Marmara Denizi’ndeki hem azalmayı hem değişimi belirler. Tekne sayısını azaltırken de bölgesel balıkçılığa geçmek lazım.” diye konuştu.
“BÖYLE GİDERSE BALIKLARI YALNIZCA FOTOĞRAFLARDA GÖRECEĞİZ”
35 yıldır balıkçı esnafı olan Erkan Sarıyaprak, “Bundan 15 sene evvel çok fazla balık çeşidi vardı. Balıklar azalıyor, beşerler kurallara uymuyor. Artık baktığın vakit 10 liralık balık 50 lira sonra 150 lira olacak. Bu türlü giderse balıkları yalnızca fotoğraflarda göreceğiz. İleride çocuklarımıza ne vereceğiz? Mesela bu sene istavrit ve hamsi ölçüsü fazla değildi. Karides evvelce 100 kilo çıkıyorsa artık 10 kilo çıkıyor zira azaldı. 2 sene evvel fiyatı 25 liraydı artık 100 lira oldu.” dedi.
“SEZONU BURUK KAPATTIK”
Balıkçı Halil İbrahim Kaya ise “Bu sene balık dönemi istediğimiz üzere gitmedi. Yalnızca palamuttan yana biraz talihimiz vardı, çinekop bekledik ancak beklenenin altında kaldı. Hamsi tam yüzümüzü güldürecekti yasak geldi. O yüzden bu sene dönemi buruk kapattık. Hamsinin fiyatı 30 lira ile açıldı, yasak gelince 100 liraya kadar çıktı sonra 150 oldu artık gelmiyor. Çinekop 250 lira ile 300 lira fiyatında. Palamut şu an yok.” biçiminde konuştu.
