Araştırmacılar, Chandra X-ışını Gözlemevi’nden alınan dataları inceleyerek kara delik parçacık akımlarından (jet) yayılan X-ışınlarında dalgalanmalar tespit etti.
Tech Explorist’in haberine nazaran, yapılan bir araştırma, istatistiksel olarak kıymetli sayıda kara delik jetindeki X-ışını yayılımlarının yalnızca birkaç yıl içinde değişiklik gösterdiğini ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, kara deliklerden yayılan bu parçacıkların X-ışını yayabilecek yüksek güç düzeylerine nasıl geldiğinin şimdi bilinmemesine rağmen, daha evvel X-ışınlarının milyonlarca yıl mühletince değişmediğinin düşünüldüğünü belirtti.
Gözlemevinin arşiv datalarını tahlil eden bilim insanları, 53 kara delik jeti içinde Chandra’nın birden fazla müşahede yaptığı 155 farklı pozisyonu inceledi.
Maryland Üniversitesi öğretim üyesi ve araştırmanın başyazarı astronom Eileen Meyer, “Bu cins kısa vakit ölçeklerinde nispeten sık değişkenlik keşfedilmesi bu jetler bağlamında ‘devrim’ niteliğinde. Bilgilerde bu sonucu görmek neredeyse bir mucize üzereydi zira müşahedeler bunu tespit etmek için tasarlanmamıştı.” dedi.
Araştırmacılar, jetlerin X-ışınlarını nasıl ürettiğine dair en kolay hipotezin, parçacıkların galaksinin merkezinde akımları püskürten kara delik “motorunda” ivmelendiğini ve X-ışını emisyonlarının vakit içinde değişmediğini varsaydığını kaydetti.
Öte yandan son araştırmada, jetlerin uzanımı boyunca X-ışını emisyonlarında süratli dalgalanmalar keşfedildi. Bu, jetin kara delikte birinci başladığı yerden çok uzakta, jet boyunca parçacık ivmelenmesinin değiştiğini gösteriyor.
Araştırmada Dünya’ya yakın kara delik jetlerinde uzaktaki jetlere oranla daha fazla değişim olduğu tespit edildi.
Teleskoplara ulaşan datalarda yer alan uzaktaki kara delik jetlerine ilişkin imajların kozmosun daha eski periyotlarını yansıttığı düşünüldüğünde, o devirdeki kozmosun daha küçük ve ortam radyasyonunun daha yüksek olmasının jetlerdeki X-ışını yayınımını daha kararlı hale getirdiğini gösterdiği belirtildi.
Ekibin tahlili, araştırmada incelenen jetlerin yüzde 30 ila 100’ünün X-ışını yayınımının kısa vakit ölçeklerinde değişkenlik gösterdiğini ortaya çıkardı.
