Ama bahsimiz o değil. Brüksel’den yazdığım ve daima olarak kaleme alacağım yazı dizisine Belçika’nın ‘en’lerinden başlamak istedim. Belçika’nın ‘enleri’ Türkiye’deki seçim süreci esnasında geldi aklıma. Ayrıyeten NTV’nin sitesine, Türkiye’nin en eski haberi kanalının kıymetli okuyucularına, Türkiye’nin en çok ilgi gören sitesine enleri yazmak elzemdi.
Malum parlamento seçimlerinde izafî sistem olarak da bilinen D’Hondt sistemi uygulandı. D’Hondt da artık herkesin bildiği üzere göreli sistem için koltuk dağılımı formülünü oluşturan Belçika’nın ünlü bir matematikçi.
Avrupa’ya seyahat eden yurttaşlarımıza sorduğumuz vakit Belçika ‘sıkıcı’ bir ülke olarak tanım ediliyor. Meğer hiç de o denli değil. Ufakcık, tefecik, içi dolu turşucuk misali, Belçika ve başşehir Brüksel, dünyada birçok birincilere vesile olan ve olmaya devam eden dayanılmaz bir ülke. Brüksel’de yaşayan bendeniz de bu birinci yazımda Belçika’nın dünyaya mal olan yapıtlarını, enlerini kaleme alarak, bu ülkeye yönelik bakışınızı öteki bir açıya çevirmek istiyorum. Üstelik eğlenceli, zevkli ve dünyanın ‘enleri’ ortasında yer alan lezzetleri, görselleri paylaşabilirsiniz.
Çikolatalarıyla ünlü olan Belçika’nın başşehri Brüksel’e uçakla gelmek için Zaventem havaalanına inmeniz gerekiyor. İşte o Zaventem havalimanı da dünyada en çok çikolatanın satıldığı yer. Çünkü ülkede yılda 220 bin tondan fazla çikolata üretiliyor.
Belçika’nın çetrefil siyasi sistemi vakit zaman akıllara sakinlik verebiliyor. Lakin unutmayalım ki Belçika, dünyada hükümetsiz en uzun müddet yönetilen ülke unvanına sahip. Bu alanda dünya rekorunu kırdı.
Bugün yollarda çağdaş asfaltlar varsa şayet, Belçika’lı profesör Edward J. De Smedt’e teşekkür etmek gerekiyor. Çünkü kendisi asfaltın mucidi.
Yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte insanların yaza hazırlanmak emeliyle en çok dikkat ettiği konu kilo ve beden kitle endeksi. Onu da Belçika’lı bir matematikçi olan Lambert Adolphe Quetelet icat etmiştir.
Kuşkusuz yaz aylarında Belçika’ya gelirseniz kesinlikle gitmeniz gereken yerler ortasında Ghent kenti bulunuyor. Çünkü Ghent kentinin hoşluğunun de ötesinde dünyanın en büyük kültür şenliğine mesken sahipliği yapıyor.
Genç olanların ya da olmayanların bir öteki eğlenci yeri Tomorrowland. Tomorrowland de dünyanın en büyük tekno şenliği.
Dedim ya NTV için, enleri içeren bir yazı yazmasam olmazdı.
Belçika’nın enleri bununla sonlu değil. Çünkü dünyanın en uzun kıyı tramvay çizgisi Belçika’da.
Belçika, dünyada metrekare başına en çok kaleye sahip olan ülkedir. Yolunuz bu ülkeye düşerse ve vaktiniz varsa şayet, kesinlikle vakit ayırıp, Chateau de Reinhardstein, Château de Modave yahut Ortaçağ devrinden kalan Château féodal de la Roche en Ardenne’i ziyaret edin!
Ufakcık tefecik içi dolu turşucuk dedik ya. Enleri bununla da sonlu değil.
Dünyanın en çok etraf kirliliğine neden olan plastik Belçika’lı Leo Hendrik Baekeland tarafından icat edildi.
Matbuat ehlinde dirsek çürüten bizler bugün haberlerimizi ekseriyetle televizon yahut artık okuduğunuz internet üzerinden yayınlıyoruz. Çünkü İnternet’in en değerli mucidi de tekrar bir Belçika’lı mühendis: Robert Caillau. Tim Berners Lee ile birlikte dünyanın en çok kullandığı irtibat aracının mimarı.
Basında çalışanlar bilir, yazılı gazetenin, baskının pahası, değeri ve haber niteliği başkadır. Çünkü dünyanın birinci gazetesi olan Nieuwe Tinjdinghen yani The Gazette 1605 yılında Abraham Verhoeven tarafından Anvers’de basıldı.
Şikemper olan bendeniz, Belçika’nın yeme-içme kültürünün enlerinden bahsetmeden edemeyeceğim.
Belçika yalnızca çikolatalarıyla değil, patates kızartması ile de ünlü. Çünkü her yıl Belçika’nın en uygun patates kızartmasını pişiren işletmeler listesi yayınlanıyor. Bendeniz hala bir evvelki yüzyıldan kaldığım için başşehir Brüksel’de Place Jourdan’da bulunan Chez Antoine’i tek geçerim. Lakin 2022 yılının en güzelleri ortasında birinci seçilen Namur’deki Le Ratelier’den bahsetmesem olmaz. Yolunuz Liège kentine de düşerse şayet, sıralamada ikinci olan La Friterie des Grands Champs’a da kesinlikle uğrayın. Ne palavra söyleyeyim. Chez Antoine çok hoş fakat la Friterie des Grands Champs da hiç üzücü değil. İkinciliği hak etmiyor değil.
Kimsenin aklına gelmez tahminen lakin bu satırlara son vermeden evvel enler listesine kesinlikle İtalyan’ların pizzasını da eklemem gerekiyor. İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çok sayıda İtalyan’ın Belçika’ya göç ettiği biliniyor. Bu göç dalgası sayesinde Belçika İtalyan kökenli bir başbakana da sahip oldu: Elio di Rupo. İtalyan diasporasının da yüklü olarak yaşadığı ülkeler ortasında bulunan Belçika, Avrupa’nın en âlâ pizzaları katgorisinde iki işletmeye konut sahipliği yapıyor.
Brüksel’in Saint Josse ilçesinde bulunan La Piola Pizza, Avrupa’nın en düzgün pizza sıralamasında 15’inci sırada yer alıyor.
12’inci sırada da Pizza e Bella Gourmet yer alıyor. Bir öteki deyişle, Avrupa’nın en uygun pizzaları sıralamasında başşehir Brüksel iki kuruma mesken sahipliği yapıyor.
Ufacık tefecik içi dolu turşucuk fakat Avrupa ve dünyanın önde gelen enlerini barındırmıyor değil.
