Türk edebiyatının kıymetli müelliflerinden Rıfat Ilgaz’ın ünlü romanı Hababam Sınıfı’ndaki “Mahmut Hoca” karakterini esinlendiği Nihat Dicle’nin fotoğrafları, Kastamonu Kent Müzesi’nde sergileniyor.
Yazar Rıfat Ilgaz, 1976’da Kastamonu Gazetesi’nden Siyami Özel’e verdiği bir röportajda, “Hababam Sınıfı” romanındaki karakterleri o zamanki ismi Kastamonu İdadisi olan Abdurrahmanpaşa Lisesi ile Muallim Mektebi’ndeki arkadaşları ve öğretmenlerinden esinlenerek oluşturduğunu, kendisinin “Güdük Necmi”, “İnek Şaban”ın Safranbolulu İnek Ahmet, “Badi Ekrem”in vücut eğitimi öğretmeni Rahmi Beyefendi, müdür yardımcısı “Kel Mahmut”un ise müdür yardımcısı Nihat Dicle olduğunu aktarmıştı.
Gazetedeki bu röportaj ile Ilgaz’ın “Kel Mahmut” karakterini esinlendiği Nihat Dicle’yi ziyaretinin fotoğrafları, Kastamonu Kent Müzesi’nde bulunuyor. Kastamonu Kent Müzesi Müdürü Murat Karasalihoğlu, 2001 yılında kent bazında açılan birinci müzeler ortasında yer aldıklarını söyledi.
Restorasyon çalışmalarının akabinde geçen yıl yenilenen yüzüyle tekrar ziyaretçi kabul etmeye başladıklarını anlatan Karasalihoğlu, müzede Kastamonu’yu anlatmaya çalıştıklarını belirtti.
Kastamonu’nun esaslı bir eğitim tarihi olduğuna dikkati çeken Karasalihoğlu, şöyle devam etti:
“Bu okulların içinde günümüzde Abdurrahmanpaşa Lisesi olarak bilinen Kastamonu idadisi var. Kastamonu İdadisi, Türk kültürüne, askeriyesine, siyasetine, iktisadına kıymetli şahıslar kazandırmış esaslı bir okuldur. Bu okulun öğrencilerinden biri de kıymetli edebiyatçımız Rıfat Ilgaz’dır. Rıfat Ilgaz, Kastamonu Cide doğumludur. Babası vefat ettiği için Muallim Mektebi’ne geçerek bir an evvel öğretmen olup hayata atılmak istemiştir. Kastamonu’da iki yıl boyunca yatılı okurken başından geçen olaylar, okul arkadaşları güzel bir edebiyatçı olan Rıfat Ilgaz’ın kurgusunda büyümüş, Hababam Sınıfı denilen ölümsüz romanın karakterleri haline gelmiş.”
Roman karakterlerinin Kastamonu’da oluşturulduğuna dikkat çeken Karasalihoğlu, “Filmin İstanbul’da çekilmiş olması nedeniyle Hababam Sınıfı kurgusunun İstanbul’da yaşanmış olaylardan oluştuğu üzere bir ön yargı olmuş. Müzemizde bilgilerin bilimsel temellerini vermeye çalışıyoruz. Rıfat Ilgaz’ın gazeteci Siyami Özel ile 1976’da yaptığı röportajın Kastamonu Gazetesi’nde yayımlanan kısmı arşivlerimizde var. Bu röportajda Rıfat Ilgaz’a ‘Hababam Sınıfı’nın Kastamonulu karakterleri sorulmuş. Rıfat Ilgaz bütün içtenliği ile bütün romanın kurgusunun Kastamonu olduğunu, bütün karakterlerin kendi sınıf arkadaşlarından oluştuğunu ya da bir halde yeni karakterler oluşturduğunu anlatıyor.” sözlerini kullandı.
Roman ve sinemanın karakterlerinden “Güdük Necmi” ile de ilgili bilgi veren Karasalihoğlu, şunları kaydetti:
“Romanımızda ‘Güdük Necmi’ karakteri, Rıfat Ilgaz’ın kendisi. Olağanda Rıfat Ilgaz uzun boyluydu. Uzunluğuna bakıp da ‘Neden Gücük Necmi?’ dediklerinde, ‘Okula başladığımda çok kısa boyluydum, bir yıl içerisinde uzadım lakin bu ismi kendime layık gördüm.’ der. Sinemanın ve romanın ana karakterlerinden biri Mahmut Hoca’dır. Rıfat Ilgaz’ın Muallim Mektebinden öğretmeni ve müdür yardımcısı Nihat Dicle’yi ziyaretini görüyoruz. Buradaki Nihat Dicle öğretmenimiz, romandaki ‘Mahmut Hoca’ karakterine can veren asıl kişidir.”
