Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, canlı yayında NTV’den Ahmet Ergen’in sorularını yanıtlıyor.
Cevdet Yılmaz’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Seçimle birlikte Türkiye siyasi istikrarını pekiştirdi. Sayın Cumhurbaşkanımız inanç tazeledi. İktisat meçhullükten hoşlanmaz. Ekonomik aktörler itimat ister. Siyasi manada değerli bir eşiği geçtik. Teknik olarak da belirsizlikleri ortadan kaldıracak çalışmalar sürdürüyoruz. Para siyaseti ekonomik siyasetin bir kısmını temsil ediyor. İktisat takım işi. Bütün çalışmaların özetlendiği döküman orta vadeli program. Maliye siyaseti ayrıntıları ile yer alacak programda. Çok değerli dönüşümler yaşadık son günlerde. Bunun getirdiği mali yükler var. Ukrayna savaşından global ortama bütçeyi etkileyen süreçler var. Tüm bunlar orta vadeli programda netleşmiş olacak.
Öngörülebilirliği çok daha artırmış olacağız. İstişarelerle bu programı şekillendiriyoruz. Para siyaseti sışında yapmamız gereken ıslahatlar var. İktisat yalnızca finanstan ibare değil. Biz kalkınmakta olan bir ülkeyiz, yatırımları sürdürmemiz gerekli. Orta vadeli programda iktisada ait emeği temsil eden bireyler olarak neler öneriyorlar, bunu dinleyeceğiz. Tüm toplantılarla orta vadeli programı netleştireceğiz. Farklı kesimlerden toplantılar yapmaya devam edeceğiz. Öngörülebilirliği artıran bir program ortaya koymak istiyoruz.
Enflasyon beklentilerimizin elbette üstünde. Neden bu türlü bir tablo ile karşı karşıya kaldık? Sarsıntının de tesiri var. Kurlarda uzun müddet istikrarlı bir seyir vardı. Son periyotta kur gerçek bir yere gelmiş oldu. 15 milyar dolar Merkez Bankamız son periyotta rezerv biriktirdi. Kurlardaki yükseliş enflasyonist bir tesir yaptı ve beklentilerimizi güncellememiz gerekti. Enflasyonla çabayı kararlı bir biçimde devam ettireceğiz. Zelzele tesiri hariç, AB standartlarında bir bütçe açığı tutturmak istiyoruz. Para siyaseti çerçevesinde baktığımızda 2026’da faiz ve enflasyonu tek haneye düşürme maksadımız var. Enflasyon yalnızca para siyasetinin da konusu değil. Yapısal reformlarımız da yer alacak.
BAE’DEN HANGİ YATIRIMLAR GELECEK?
İhracat finansmanı için 3 milyar, zelzele finansmanı için 8,5 milyar dolar gelecek Birleşik Arap Emirlikleri ile imzalanan muahede doğrultusunda. Hazine gerekli görüşmeleri yürütüyor. Bunlar süratli gerçekleşecek diye bekliyoruz. Suudi Arabistan ile tarihimizin en yüksek savunma sanayii muahedesi gerçekleştirildi. En değerlisi BAE ile yapılan ve somutlaştırılmış olan muahede. Güç fiyatlarının yükseldiği bir periyottan geçtik. Körfez ülkelerinde önemli bir kaynak oluştu. Bu kaynakları dünyanın farklı ülkelerinde kıymetlendirme niyetindeler. Türkiye’nin gereksinim duyduğu döviz girişi ve direkt yatırım konusunda avantaj sağlayacak.
SAVUNMA SANAYİİ YATIRIMLARI
Proje bazlı yatırımlarla kaynak girişi olacak. Güçte Türkiye’nin muazzam bir yatırım potansiyeli var. Cari açığımızın kıymetli bir kısmını güç oluşturuyor. Buralarda kesinlikle daha fazla memleketler arası sermayeyi cezbetmesi gerekiyor. Cari açığımızı düşürük makro ekonomik istikrarımıza katkı sağlayacak. Sayın Cumhurbaşkanımız sayesinde Türkiye savunma sanayiinde önemli bir atılım gerçekleştirdi. 2028’den evvel 10 milyar dolar olan ihracat maksadımıza daha evvelden ulaşacağız. Körfez ülkeleri de bunun bir kesimi.
VERGİ ARTIŞLARI NEDEN YAPILDI?
11 vilayetimizi etkileyen tarihimizin en büyük felaketini yaşadık. Vergi artışlarındaki ana öge sarsıntı. Enflasyonist tesir hem masraflarınızı hem gelirlerinizi artırıyor. Kamu son periyotta güç fiyatlarını sübvanse etti. Kamuda sarfiyatlar artarken gelirlerin de artması gerekiyor. Fiyat artışlarıyla bütçe imkanlarını zorlayarak artışlar yapıldı. Ancak yüklü faktör zelzele tesiri. Birkaç yıl içinde bu artışları yapıp bitireceğiz. Kamu da fedakarlık yapılacak. Cumhurbaşkanımızın bir tasarruf genelgesi var, hala yürürlükte. Bu ay sonuna kadar ek tasarruf önlemleri istendi. Tasarruf kaynakları kullanmamak değildir, kaynakları verimli kullanmak demektir.
Şu an prestijiyle bütçede istikrarları kurmuş durumdayız. Kurumlar vergisini 5 puan artırdık. İhracatçılar için 1 puan artırdık. Bundan sonra Meclis’e bir düzenleme gelir mi? Bu Meclisimizin takdirinde. Bizim öngördüğümüz değişiklikleri yapmış durumdayız. Tabiatıyla güncellenecek vergiler dışında ek bir vergiyi, ek bir vergiyi yıl sonuna kadar tartışma durumu yok. Biz bütçe çerçevesinde almamız gereken önlemleri bu yıl için aldığımız kanaatteyiz.
DÖVİZ KURLARINDAKİ ARTIŞ
Nominal kur ve gerçek kur denen bir şey var. Nominal kur uzun müddet artmadı. Enflasyonun arttığı ortamda kur artmadı ve TL paha kazandı. Bugün geldiğimiz noktada gerçek kurun enflasyonun tesirini ortaya koyduğu bir periyot oldu. Önümüzdeki devirde bu türlü bir hareketlenme beklenmemektedir. Bundan sonraki süreç daha olağan bir seyir içerisinde arz talep istikrarı içerisinde yürüyecektir. Aldığımız önlemler kuru daha istikrarlı bir yere oturtacaktır.
KKM NE VAKİT BİTECEK?
Kur muhafazalı mevduat kurun çok istikrarsızlaştığı periyotta devreye girdi. Tabiatı prestijiyle süreksiz bir sistem. Bugün geldiğimiz noktada çabucak vazgeçilecek bir düzenek değil. Şu anda bu türlü bir gündemimiz yok. KKM’nin tamamını Merkez Bankası yönetecek. Bütünlük içerisinde süreç yönetilmiş olacak. KKM’nin hedefi kur istikrarını korumak. Bütçedeki ön görülebilirliği de artırmış olacak. Bundan sonraki süreci Merkez Bankamız daha tesirli bir halde yönetecektir.”
