Belçika, Kasım 2022’de başlayan uygulamayla çalışanlara haftalık mesai saatlerini 5 gün yerine 4 günde tamamlama imkanını Avrupa Birliği (AB) içinde tanıyan birinci ülke oldu.
Ancak insan kaynakları danışmanlık şirketi Securex’in yaptığı araştırmaya nazaran, Belçika’da tam vakitli çalışanların yalnızca yüzde 0,73’ü şu anda haftada 4 gün çalışma sistemi içinde.
Çalışan sayısı 1000’den az olan şirketlerde bu oran daha düşük. Bu şirketlerde çalışanların yüzde 0,45’i 4 gün çalışmayı tercih ederken, sayının 1000’den çok olduğu şirketlerde oran yüzde 0,75’e çıkıyor.
Başlamasından evvel çok istek göreceği kestirim edilen uygulamanın tercih edilmemesi şaşırtan bulundu.
İKİ ANA NEDEN VAR
Securex’in araştırmasında buna iki ana münasebet gösterildi. Bunlardan birincisi, 4 gün çalışma sisteminin getireceği yararlara çalışanların şimdi ikna olmaması. Başkası ise bilhassa az çalışanı bulunan şirketlerde 4 gün çalışmanın idari ve organizasyonel ziyana yol açması.
Belçika gazetesi L’Echo’ya konuşan Çalışma Bakanlığı sözcüsü, hükümetin bu yasal düzenlemeyi yaparken gayesinin herkesin 4 gün çalışmaya geçmesini sağlamak olmadığını, bunu bir tercih imkanı olarak sunmak olduğunu söyledi.
Bakanlık yetkilisi, “Bu uygulama çalışanların tercihine kalmış. 4 gün çalışmaya geçmek çalışanların patrona talebini iletmesi sonucu istişareyle alınan bir karar olmalı. Bu cins bir uygulamanın kademeli olarak hayata geçirilmesi olağan bir durum.” dedi.
Belçika hükümetinin geçen yıl sonu yürürlüğe soktuğu düzenlemeyle, çalışanlar isterse ve patronla anlaşırsa haftalık 38 saat olan çalışma mühletini 5 gün yerine 4 günde tamamlayabiliyor. Bu imkanı değerlendirebilenler 3 gün hafta sonu müsaadesi yapabiliyor yahut fazladan oluşan 1 günlük müsaadesini hafta içinde kullanabiliyor.
Bu imkan patronla muahede sonucu 6 ay boyunca devam edebiliyor. Mutabakat 6 ayın sonunda karşılıklı mutabakatla sürdürülebiliyor. Patronların bu istikametteki talebi reddetme hakkı bulunuyor. Lakin reddin haklı bir münasebete dayanması isteniyor.
Bazı kuruluşlar, uygulamayı eleştirerek iş yükünün 5 gün yerine 4 güne ağırlaştırılmasının iş yerleri bakımından sakıncalarına dikkati çekiyordu. Ayrıyeten çalışanların uzun saatler çalıştıktan sonra konutlarına giderken harcanan vakitle birlikte çok uzun müddetleri konut dışında geçirebileceği, bunun da olumsuz tesirler yaratabileceği belirtiliyordu.
